W dniach 21–23 lutego br. w Tatarowie w obwodzie iwanofrankiwskim odbyło się kolejne spotkanie ekspertów na temat odbudowy dawnego obserwatorium astronomicznego na górze Pop Iwan w Czarnohorze oraz stworzenia na jego podstawie Międzynarodowego Centrum Naukowego „Obserwatorium”.

Podczas obrad eksperckich prowadzonych przez Ihora Cependę, rektora Uniwersytetu Przykarpackiego w Iwano-Frankiwsku i Jana Malickiego, dyrektora Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, podsumowano miniony rok i szczegółowo omówiono plan prac przewidzianych na rok 2020.

W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele uniwersytetów, władz państwowych, samorządów lokalnych i instytucji projektowych obu krajów, przedstawiciele Programu Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina 2014–2020, architekci i wykonawcy, którzy będą prowadzić prace budowlane i inne prace w Obserwatorium.

– Program współpracy transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina będzie częścią dużej rodziny programów INTERREG. Z okazji 30-lecia INTERREG-ów w tym roku, my, jako jeden z programów wysunięty najbardziej na Wschód, organizujemy specjalne wspólne wejście na Pop Iwan. Chcemy zaprosić przedstawicieli innych programów INTERREG, które poruszają podobną tematykę turystyki górskiej czy inwestowanie w miejsca związane z dziedzictwem kulturowym i historycznym. To wspólne wejście ma odbyć się w sierpniu. Będziemy nieść wspólną flagę INTERREG na Popa Iwana pod hasłem „Jak daleko możesz zajść z nami” – powiedział Andrzej Słodki, kierownik sekretariatu technicznego Programu Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina 2014–2020.

– Teraz powstaje bardzo interesujący portal informacyjny. Będzie to forum, na którym turyści i ratownicy będą mogli się ze sobą komunikować. Forum będzie miało część otwartą – do komunikacji turystów i ratowników, a także część zamkniętą – gdzie będą mogli komunikować się ze sobą ratownicy na tematy profesjonalne. Także nowa strona projektu PIMReC będzie zawierać informacje na temat szlaków turystycznych, rekomendacje przewodników górskich i inne potrzebne informacje – powiedziała dziennikarka Jana Stadilna.

W czasie spotkania Taras Brynda, kierownik specjalnej grupy poszukiwawczo-ratowniczej Ministerstwa Nadzwyczajnych Sytuacji Ukrainy w obwodzie iwanofrankiwskim opowiedział o planach szkoleniowych ratowników w ramach projektu PIMReC.

– Od 2016 roku województwo podkarpackie dzięki wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP realizuje projekty w ramach programu Polska Pomoc Rozwojowa. Jednym z nich jest wspieranie ratownictwa górskiego, w tym ratowników stacjonujących w Stanicy Ratownictwa Górskiego na górze Pop Iwan. W ramach projektów zorganizowaliśmy szereg szkoleń przygotowujących ratowników do udzielenia kwalifikowanej pomocy w zakresie ratownictwa górskiego. Również dokonaliśmy zakupu sprzętu specjalistycznego na rzecz ratowników w tym m.in. kład, skuter śnieżny, odzież do ratownictwa górskiego. Całkowita wartość tych projektów to ponad milion złotych, w tym bezpośrednie wsparcie dla ratowników na górze Pop Iwan to ponad 600 tys. złotych – podkreśliła Justyna Dec z urzędu marszałkowskiego województwa podkarpackiego.

– Dla nas istotny jest fakt, że bardzo dużo turystów z Polski odwiedza te dzikie tereny Karpat Wschodnich. Wspólna służba ratowników polskich i ukraińskich jest bardzo ważna w związku z ewentualnością potrzeby udzielenia pomocy turystom. Też istotne są związki historyczne, bo mamy wspólną historię związaną z tym obszarem. Okres I wojny światowej, walk Legionów na tym terenie powoduje, że mamy wiele pomysłów na to, żeby ten historyczny atrakcyjny teren udostępnić turystom i wszystkim chętnym aby wypoczywać czy pracować – powiedział Jacek Magdoń, radny Sejmiku województwa podkarpackiego.

Podczas spotkania rektor Cependa i dyrektor Malicki opowiedzieli również o budowie Międzynarodowego Centrum Spotkań Młodzieży Akademickiej Polski i Ukrainy w Mikuliczynie. Zadaniem Centrum jest stworzenie miejsca spotkań młodych ludzi z obu krajów na seminaria, konferencje, realizację wspólnych projektów w ramach programu wymiany młodzieży.

– Jesteśmy na budowie Międzynarodowego Centrum Spotkań Młodzieży Akademickiej Ukrainy i Polski w Mikuliczynie, który jest realizowany w ciągu ostatnich trzech lat. Najważniejszym celem tego ośrodka to – służyć młodzieży akademickiej, która będzie tu rozmawiać między sobą, łamać stereotypy i patrzyć w przyszłość. Prace budowlane będą skończone w tym roku. Jeszcze rok potrzebujemy dla przygotowania wnętrz. Jak widzimy, trwają prace związane z pokryciem dachu hotelu – powiedział prof. Ihor Cependa, rektor Uniwersytetu Przykarpackiego.

– Największym sukcesem jest to, że Uniwersytetowi Przykarpackiemu w czasach trudnych, kiedy Ukraina prowadzi wojnę, udało się osiągnąć środki państwowe na budowę takiego obiektu. W planach Uniwersytetu Warszawskiego jest, żeby z chwilą, kiedy ten piękny gmach powstanie, moglibyśmy już jako partnerzy włączyć się na etapie wyposażenia, wspólnego korzystania i wspólnego rozwijania dla realizacji tego pięknego planu, czyli kształcenia młodych elit Polski i Ukrainy – podsumował Jan Malicki, dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.

Karina Wysoczańska, Eugeniusz Sało